شقاق که با نام علمی فیشر شناخته می شود از شایع ترین بیماری های مقعدی است. این بیماری ممکن است در اثر عوامل متعددی به وجود بیاید. در مواقع خاصی هم این بیماری به عنوان یک عارضه و بیماری ثانویه مطرح است که به دنبال بیماری های دیگر ایجاد می شود.
بیماری فیشر در اثر ایجاد ترک هایی بر روی پوست و غشای اطراف ناحیه ی مقعد به وجود می آید. این فشار ممکن است ناشی از عوامل متعددی باشد،از جمله یبوست.
در هنگام یبوست دفع مدفوع با فشار زیادی همراه است و به سختی دفع می شود. به همین دلیل در حین دفع مدفوع به پوست و جداره های اطراف ناحیه ی مقعد فشار بسیار زیادی وارد می شود. در نتیجه ممکن است پوست این ناحیه دچار کشیدگی و پارگی شود و شقاق رخ دهد.
این بیماری مهلک و کشنده نیست ولی اگر تحت درمان قرار نگیرد می تواند عوارض خطرناکی از جمله ابتلا به کم خونی را به دنبال خود داشته باشد. به همین دلیل درمان آن اهمیت زیادی دارد و روش های درمانی متعددی برای آن وجود دارد.
برای آغاز درمان ابتدا باید نوع فیشر و اندازه ی آن دقیقا مشخص شود در غیر این صورت نمی توان برنامه ی درمانی موثر برای آن ارائه داد. روش های درمان خانگی شقاق اولین روش درمان شقاق است که برای این بیماری توصیه می شود ولی این روش ها به عنوان درمان موثر و قطعی به حساب نمی آیند و فقط در کاهش علائم و نشانه ها موثرند.
درمان دارویی شقاق
اولین خط درمان پزشکی برای شقاق درمان دارویی این بیماری است. درمان دارویی اگر در مراحل اولیه ی بیماری آغاز شود تاثیر بسیار زیادی در روند درمان بیماری و کاهش علائم و نشانه های آن دارد. این خط درمانی شامل چندین مورد می شود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
همان طور که در بالا اشاره کردیم فیشر در اثر عوامل متعددی به وجود می آید. این بیماری ممکن است به عنوان عارضه و یک بیماری ثانویه در برخی از بیماری ها مطرح باشد پس درمان دارویی عوامل زمینه ساز شقاق یکی از راهکارهای موثر درمان است.با درمان دارویی می توان بسیاری از علائم و نشانه های شقاق را کاهش داد که این مورد در روند بهبود بیماری هم بسیار موثر است.
یبوست و اسهال از عوامل اصلی ایجاد شقاق هستند. در هر دوی این موارد مدفوع حالت نرمال و طبیعی ندارد ، به همین دلیل باید سریعا آن را درمان کرد. یبوست از اصلی ترین عوامل ایجاد شقاق است. استفاده از داروهای ملین که در شکل انواع شربت ، پودر ، قرص ، شربت و کپسول وجود دارد، تاثیر به سزایی در درمان آن دارد.
اگر به اسهال مبتلا هستید و اسهال شما در آستانه ی تبدیل شدن به اسهال مزمن است باید فکری برای درمان آن کنید و از داروهای ضد اسهال برای توقف آن استفاده نمایید.
اگر شقاق شما به دنبال انواع بیماری های گوارشی و بیماری های روده ای به وجود آمده لازم است که درمان این بیماری را آغاز نمایید تا با درمان آن علائم و نشانه های شقاق هم کمرنگ شود. بیماران شقاق در مراحل مختلف بیماری خود درد زیادی را تجربه می کنند. این درد ممکن است از یک درد خفیف شروع شود و به درد های غیرقابل تحمل برسد به همین منظور برای تسکین دردهای خود میتوانید از مسکن های فاقد کدئین استفاده کنید تا علائم درد کاهش یابد. استفاده از پماد گیلسیرین تری نیترات به افزایش جریان خون در رگهای ناحیه ی مقعد و شل شدن عضلات دریچه ی آن تاثیر فراوانی دارد. این موضوع باعث سریع تر شدن روند بهبودی شقاق و کاهش علائم و نشانه های آن می شود. این پماد برای مدت ۶ الی ۸ هفته هر ۸ ساعت یک بار و قبل از اجابت مزاج می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. دارویی با نام دیلتیازیم که به عنوان مسدود کننده ی کانال کلسیم شناخته می شود در برخی از موارد شقاق توسط پزشک ممکن است تجویز گردد. این داروها هم به صورت خوراکی و هم به صورت استعمال موضعی مورد استفاده قرار میگیرند.
تزریق بوتاکس
تاثیر این روش در کاهش درد به اثبات رسیده است ولی هنوز به طور کامل مشخص نشده است که میتواند به عنوان یک روش درمانی موثر استفاده شود یا خیر.
در این روش نوعی ماده به نام بوتاکس را به عضله ی دریچه ی مقعد تزریق میکنند. در نتیجه این عضله فلج می شود و به حالت استراحت باز میگردد. بدین ترتیب از انقباض دریچه ی مقعد کاسته می شود و دفع مدفوع راحت تر صورت می پذیرد. البته از دست دادن اختیار در دفع مدفوع و گاز روده از عوارض موقتی این روش درمانی است و به دلیل همین عارضه استفاده از آن با محدودیت هایی مواجه است.
لیدوکائین ماده ای برای ایجاد بی حسی و کاهش علائم درد است ولی باید در مواقع بسیار ضروری از آن استفاده کرد چون استفاده ی مکرر از آن باعث ایجاد حساسیت و افزایش التهاب می شود.
آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از ایجاد عفونت موثرند و در مواقع خاصی از شقاق که زخم ها و ترک ها در آستانه ی عفونت قرار دارند ممکن است توسط پزشک تجویز شوند.
بیماران مبتلا به شقاق در محل مقعد خود ممکن است با التهاب مواجه باشند که برای تسکین و کاهش آن می توان از پمادها و داروهای ضد التهاب
استفاده کرد.
علاوه بر داروهای فوق ازداروهای گیاهی هم می توان برای کاهش علائم و نشانه های شقاق استفاده کرد. ولی باید به این نکته دقت کنید که از اثربخشی این داروها مطمئن باشید و آن را با مشورت پزشک خود استفاده نمایید. ولی این داروها در روش درمان دارویی شقاق مورد استفاده قرار نمی گیرند و بیشتر در روش های درمان خانگی کاربرد دارند.
کلینیک نوین
